2018 Yatırım Enstrümanlarının Performans Değerlendirmesi

2018 Yatırım Enstrümanlarının Performans Değerlendirmesi

Yatırım enstrümanlarının 2018 yılı performansları konuyu yakından takip edenlerin de bildiği üzere yatırımcı lehine pek iç açıcı geçmedi. Konunun detaylarına girmeden önce bir önceki yazımla bu yazı arasında geçen zamanda her ne kadar boş durmasam da büyük bir disiplinle sayfalarını doldurmak istediğim ajandama notlar almayı ihmal ettim. Yoğunlaşan iş yükü aileme bile yeterince zaman ayırmamı engellerken her ne kadar bu zaman diliminde boş durmasam da ajanda sayfalarımı ihmal etmeme neden oldu. Elbette bu bir bahane olamaz fakat;

• ·       İş yükümü hafifletmem,
• ·      İlerleyen yazılarda detayına değineceğim kafa karıştırıcı bir dizi yatırımda kararlar almam

Sonrasında yeniden ajanda sayfalarıma dönmeyi başardım. O halde bana da büyük tecrübeler kazandıran 2018 yılında para değerlendirme amacıyla yatırım yapan yatırımcıların neler yaşadığına göz atmaya başlayabiliriz.

2018 Yılında Yatırım Yapılan 5000 TL Ne Oldu?

2018 yılı yatırım enstrümanlarının performanslarını kıyaslamak için bir takım kabuller yaparak enstrümanların performanslarını yıllık süreçte analiz etmek doğru bir yaklaşım olacaktır. Rakamların yalan söylemeyeceği varsayımı ile yola çıkarak yapacağım hesaplamalarda 5000 TL ile yatırım 2018 kabulüne sadık kalacağım. Elbette başlangıçta benimsediğim yatırım ilkesinde 1 yıllık performanslar benim için yanıltıcı olabilse de gerek okuduklarım 2018 yılında yaşadıklarım yatırım felsefemde bir takım revizyonlar yapmama neden oldu. Yatırım araçlarını karşılaştırırken enflasyon etkisini şimdilik bu hesaplamaların dışında tutarak enflasyon hesaplamalarının kendimce ne anlam ifade ettiğini ve nasıl değerlendirilmesi gerektiğine bir sonraki yazımda değineceğim.

Hangi Faizsiz Para Değerlendirme Araçlarının Karşılaştırması Yapılmalı?

Aralarında benim de bulunduğum hatırı sayılır bir yatırımcı grubunun faizsiz para değerlendirme yöntemlerine yöneldiği düşünüldüğünde bizler için yatırım yapılabilecek enstrüman listesi;

• ·      Gayrimenkul,
• ·       Döviz,
• ·       Altın,
• ·       Kripto para,
• ·       Borsa,
• ·       Yatırım fonları

Olarak sınırlandırılmış durumda. Yazılarımda da bahsettiğim gibi mevcut bir arsa yatırımım vardı ve bu arsanın bir bölümünü kredi çekip bir bölümünü altınlarımı bozup aldığımı belirtmiştim. Gayrimenkul yatırımının değerlendirebilmek için 5.000 TL’nin düşük bir meblağ olduğu gözlerden kaçmayacaktır. Bu nedenle karşılaştırmada döviz, altın, kripto para ve borsa 2018 yılı getirilerini karşılaştıracağım. Yatırım fonları oldukça çeşitli olması ve bir endekse bağlı olarak karşılaştırılamaması için ilgilenen arkadaşlar TEFAS resmi web sitesi üzerinden ilgilendikleri yatırım fonlarının 2018 yılı performanslarına göz atabilirler.

2018 Yılında Dolar Mı, Euro Mu, Yoksa Altın Mı?

Ülkemizde helal yatırım araçları olarak görülen ve pek çok yatırımcı tarafından tercih edilen Dolar, Euro ve Altın üçgeninden kıyaslamaya başlayalım. Bilindiği gibi 2018 yılında gerek iç gerek dış siyasette büyük gelişmeler bizleri hop oturtup hop kaldırdı.

• ·       Erken seçim,
• ·       Devam eden Suriye iç savaşı,
• ·       Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekatı,
• ·       ABD ile F-35 savaş uçakları sorunu,
• ·       ABD ile Rahip Brunson sorunu,
• ·       ABD ile Halkbank sorunu,
• ·       Fitch, Goldman Sachs, vb. kredi derecelendirme kuruluşları tarafından Türkiye’nin kredi notunun yatırım yapılabilir seviyesinin altına düşürülmesi,
• ·       Yükselen enflasyon,
• ·       İran yaptırımları,
• ·       FED şahin tavrının sürüşü,
• ·       ABD tarafından başta demir-çelik ve alüminyum ihracatçılarını ilgilendiren vergi tarifeleri,
• ·       ABD-Çin ticaret savaşı,
• ·       Olası Suriye operasyonu,
• ·       Yaklaşan 31 Mart Yerel Seçimleri

Hatırlayabildiğim ve doğrudan gerek yerel gerek global piyasalara etki eden önemli siyasi gelişmeler olarak ilk aklıma gelenler. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin yerel para birimlerine olumsuz etki eden bu siyasi ve ticari gerginliklerin faturası elbette TL’nin diğer para birimlerine karşı olan değer kaybı ile sonuçlandı. Neden TL’nin bu denli kırılgan olduğuna ileride bir yazıda kendimce değerlendireceğimi belirtmenin ardından Muhteşem Üçlü olarak adlandıracağımız Dolar, Euro ve Altın’ın değişimlerine göz atabiliriz.

• ·       Dolar: 2018 yılının ilk işlem günü olan 2 Ocak tarihinde 1 ABD Doları’nın 3,7652 TL olduğu TCMB verilerinden elde edilmektedir. Bu tarihte Dolar almış olsak 5.000 TL’miz kabaca 1.328 ABD Doları etmekte. Grafikte göreceğiniz gibi fiyat dalgalanmalarına aldırış etmeden basit bir kabulle 2018 yılının son işlem günü olan 31 Aralık tarihinde ABD Doları’nın 5,2810 TL ile yılı kapattığı sonucuna varabiliriz. Mevcut 5.000 TL’miz için hesap yapmak gerekirse;

o   1.328 Dolar yatırımımız toplamda 7.013,17 TL’ye,

o   Yatırımımızın toplam değer artışı %40’a

Yükselmiş durumda.

• ·       Euro: 2018 yılına başlarken 1 Euro’nun yıla 4,5375 TL ile başladığı ve 5.000 TL yatırım bütçemiz ile 1.102 Euro yatırım yapabildiğimiz kolayca hesaplanabilmektedir. Euro ise 2018 yılını 6,0422 TL olarak kapattı ve 5.000 TL yatırımımız;

o   6.658,50 TL’ye,

o   Karımız %33’e

Yükselmiş durumda.

• ·       Altın: Bilindiği üzere altının değeri altının ons değeri ve Dolar/TL değeriyle belirlenmekte. Tüm Dünya’ya ons altının düştüğü günlerde ülkemizde altının değer kazanması ise Dolar grafiğinde görüleceği gibi ABD Doları’nda yaşanan artış nedeniyle gerçekleşti. Açıklamanın ardından gram altının yıla 158,81 TL ile başladığı görülmekte ve 5.000 TL yatırım bütçemiz ile 31,584 gram altın alabildiğimiz hesaplanmaktadır. Yılın sonunda ise altın 216,40 TL ile yılı kapattığı Kapalı Çarşı verilerinden elde edilebilmektedir.

o   5.000 TL ile aldığımız 31,584 gram altının yılsonunda 6.834,78 TL’ye,

o   Karımızın ise %36,70’e

Yükseldiği görülmektedir.

Yaptığım hesaplama ile Dolar Euro Altın hangisine yatırım yapmalı 2018 sorusuna yanıt olarak Dolar cevabını verenlerin %40’lık bir kar marjı ile iyi bir seçim yaptıkları söylenebilir.

Kripto Paralar 2018 Yılının En İyi Yatırım Aracı Mıydı?

Her ne kadar kripto paralar ilgi alanım dışında olsa da ülkemizde içerisinde olmak üzere pek çok kişi yaşanan anormal değer artışları nedeniyle coşkuya kapıldıkları ve kripto paralardan en iyi yatırım aracı 2018 şeklinde bahsettiklerini gerek forumlardan gerek sosyal medyadan takip ettim. Döviz ve altında olduğu gibi arkalarında fiziki karşılıklarının bulunmaması ve hisse senetleri gibi bir mal veya hizmet gibi değerler üretmemeleri nedeniyle bu görüşe katılmasam da kripto para yatırımcılarının 2018 yılında gösterdikleri performansı en çok piyasa değerine sahip üç coin için karşılaştırmak yeterli olacaktır.

• ·       Bitcoin: Kripto para tanımını bizlere tanıtan Bitcoin bilindiği üzere gösterdiği anormal değer artışı ile bugün tüm Dünya’dan yatırımcıların kripto para borsalarında işlem yapmasına neden oldu. Bitcoin tüm kripto para borsalarında geçerli olan ve alt coin olarak adlandırılan diğer kripto paraların satın almasında kullanılan geçerli kripto parası olması nedeniyle halen en yüksek piyasa değerine sahip kripto para durumunda.

o   1 Ocak 2018 tarihinde yıla 13.812,18 ABD Doları (52.005,62 TL) olarak yıla başlayan BTC,

o   31 Aralık 2018 tarihinde 3.791,55 ABD Doları (20.023,18 TL) olarak yılı kapattı.

ABD Doları cinsinden değer kaybı daha fazla olsa da TL’nin Dolar karşısında %40 değer kaybetmesi Türk kripto para yatırımcılarının lehine işlese de 1 Ocak’ta 5.000 TL ile alınan 0,09614346 BTC 2018 sonunda 1.925,10 TL’ye düşerek yatırımcısına %61,50 zarar ettirmiş durumda.

• ·       Ethereum: Kendisinden çok şey beklenen bir diğer önemli kripto para birimi olan Ethereum 2018 yılına 755,76 Dolar (2.845,59 TL) olarak başladı ve yılı 133,37 Dolar (704,33 TL) gibi oldukça düşük bir seviyeden kapattı. 1 Ocak’ta 1,75710485 ETH satın alabilen 5.000 TL’miz yılsonunda 1.237,58 TL’ye düşerek yatırımcısına %75 zarar ettirmiş durumda.

• ·       Ripple: Son olarak 2018 yılına 2,30 Dolar (8,66 TL) ile giriş yapan Ripple’a göz atalım. Aynı tarihte 5.000 TL’miz ile 577,367206 XRP yatırıma sahip olabilmekteyiz. 2018 yılını 0,352706 Dolar (1,86 TL) ile kapatan Ripple her ne kadar Türk yatırımcılara Dolar kuru artışı nedeniyle daha az zarar ettirse de 5.000 TL olan ilk yatırımımızı 1.073,90 TL’ye düşürerek %78,52 zarar etmemize neden oldu.

2018 yılının kripto paralar için geçirdikleri altın yıldan sonra pek de iyi gitmediği hesaplamalardan açıkça görülmektedir. Teşbihte hata olmaz ama kripto paraları Lale Balonu olarak tanımlamakta ne kadar haklı olduğumu bir kez daha rakamlar ile anlamış oldum. Kripto paralarda ise yatırımcısına en az zarar ettirenin Bitcoin olması yatırımcıları açısından bir nebze rahatlatıcı olsa da hesaplanan %61,50 zarar unutulmamalıdır.

2018 Yılında Borsaya Yatırım Yapanlar Neler Yaşadı?

Aralarında benimde bulunduğum 2018 de neye yatırım yapmalı sorusuna portföyünün büyük bir bölümü ile borsa cevabını verenlerin 5.000 TL’sinin ne durumda olduğuna göz atmak için her ne kadar hisse bazlı değerlendirme yapmak daha mantıklı olsa da hisse senetlerinin genelini kapsaması nedeniyle BIST 100 endeksini baz alarak hesaplamayı sadeleştirelim.

• ·       Yılın ilk işlem günü olan 2 Ocak tarihine 115.734,50 puandan başlayan BIST 100 endeksi ile 5.000 TL yatırım yaptığımızı düşünelim.
• ·       Yılın son işlem gününde ise BIST 100 yılı 91.270,48 puanla kapattı.

Yaşanan 2017 rallisinin ardından 2018 yılında BIST 100 kanadında da yaşanan hayal kırıklığı daha hesaplama yapmadan kendini belli etmiş durumda. Burada bir eksikliği daha fark ederek endeksin parasal olarak nasıl hesaplanmadığını fark ettim ve işlem kolaylığı açısından edilen zararı hesaplamak için BIST 100’ün ((115.734,50-91.270,48)/115.734,50)x100 = 21,14 değer kaybettiğini kabul ettim. Bu halde 5.000 TL’mizden 1.057 TL zarar ettiğimizi ve paramızın 3.943 TL’ye düştüğünü kolayca hesaplayabilmekteyiz. Hisse bazında  5.000 TL’nin değer kazanacağı hisseler mevcut olsa da borsa yatırımcılarının büyük çoğunluğunun yılı %21,14 zararla kapattığı bir yaklaşım olarak kabul edilerek kıyaslama yapılacaktır.

2018 En Çok Kazandıran ve Kaybettiren Yatırım Araçları Nelerdir?

Yaygın olarak ülkemizde tercih edilen yatırım araçlarının kıyaslamasını yaparak 2018 de en çok kazandıran yatırım araçlarının hangileri olduğunu bulmaya çalıştığım yazımda elde ettiğim sonuçlara göre;

• ·       Dolar’a yatırım yapanların %40
• ·       Altın’a yatırım yapanların %36,70
• ·       Euro’ya yatırım yapanların %33

Kar ederek 2018 yılını karda bitiren nadir yatırımcılardan olduğu görülmektedir. Kripto para ve BIST cephesinde yatırım yapan yatırımcıların genelinin zarar ettiği gözler önüne sererek en çok zararı %78,52’lik oranla Ripple yatırımcılarının, en az zararı ise %21,14’lük oranla BIST 100 yatırımcılarının ettiği görülmektedir. Önceli yatırım stratejilerim yazımda belirttiğim gibi yatırım çeşitlendirmeyi uygulayarak dengeli bir portföy oluşturan yatırımcıların yılı karla veya çok az zararla kapatabilmelerinin mümkün olduğunu rakamlar bizlere söylemektedir. Rakamlarda en çok getirisi olan yatırım araçları 2018 listesinde altının listede ikinci sırada yer alması, altının neden ülkemizde en gözde yatırım aracı olarak tercih edildiğini göstermektedir.

2018 Mevduat Faiz Oranlarının Karşılaştırılması

Her ne kadar ben ve benim gibi dini hassasiyetlere sahip kişilerce tercih edilmese de ülkemizde mevduat yatırımı yapan ciddi sayıda yatırımcı bulunmaktadır. Öncelikle kendim tercih etmediğim için mevduat yatırımı yapan yatırımcılar hakkında herhangi bir olumsuz görüş beslemediğimi ve kendilerine saygı duyduğumu belirttikten sonra en karlı yatırım 2018 karşılaştırmasını tamamlamak 5.000 TL’nin Ocak 2018’da mevduata yatırıldığını düşünerek basit faiz hesabı yaparsak;

• ·       Ocak ayında bankalar ortalama %11,90 oranında mevduat faizi sunmaktadır.
• ·       1 yılda 595 TL faiz geliri elde edilir.
• ·       %15 stopaj kesintisi sonrası net faiz kazancı 505,5 TL olarak hesaplanır.
• ·       Toplam yıllık kar ise %10,12 olarak hesaplanır.

Görüldüğü gibi mevduat yatırımcıları da 2018 yılını karda kapatan yatırımcılar olarak öne çıkmaktadır. Her ne kadar verilen örnekte yıllık mevduata yatırılarak basit faiz hesabı yapılsa da 30 veya 32 günlük mevduat hesapları ile 5.000 TL değerlendirildiğinde gerek bileşik faizin gücü gerekse her ay artan mevduat faiz oranları nedeniyle kazanç artacaktır.